Đi Một Ngày Đàng . . .: Thu Hiền Collection

Thứ Sáu, 16 tháng 11, 2012

Thu Hiền Collection

Trong số các ca sĩ hàng đầu của Việt Nam, có lẽ ít ai có số lượng băng đĩa nhiều như bà. 49 năm đi hát, bà đã có một số lượng băng đĩa khá lớn, 49 đĩa. Bà quan niệm làm nghề, đến với công chúng bằng tiếng hát, chứ không phải bằng những phát ngôn gây sốc hay những scandal như một số ca sĩ trẻ bây giờ. Chỉ tiếng hát mới neo người nghệ sĩ lại với cuộc đời, dù thời gian có thể làm cho con người già đi, mỏi mệt hơn.

Tiếng đàn tranh dịu ngừng giông gió
Tiếng đàn tranh ngân mãi nốt tình

Tiếng hát của bà bỗng cất lên cao vút trong căn nhà nhỏ của mình giữa phố Mai Dịch, lúc bổng, lúc trầm, như hút con người vào một cõi mê quyến luyến của một chữ Tình. Tiếng hát chữa lành những vết thương, làm dịu ngừng những giông gió trong tâm hồn con người. Đấy là tiếng hát của NSND Thu Hiền, mà tôi may mắn được gặp bà trong một ngày cuối năm tại Hà Nội lạnh giá, khi bà vừa từ Sài Gòn bay ra để chuẩn bị những công việc lễ nghĩa cho ngày Tết.

1.Thu Hiền kể, bà vừa về thắp hương cho người bố nuôi của mình, một người mà bà đã mang ơn cứu mạng, bởi nếu không có ông, có lẽ bà đã bị vùi mình trong hố bom của những ngày chiến tranh ác liệt. Khi đó Thu Hiền mới 2 tuổi. Ký ức buồn đó, bà đã giữ lại cho riêng mình. Nhưng mỗi lần trở về đây, bà vẫn thấy xúc động. Có lẽ tuổi thơ nhiều mất mát đã bùng cháy trong tâm hồn bà nhiều khát vọng về tình cảm, nên mỗi lần Thu Hiền cất tiếng hát, như rút ruột rút gan. Bởi tiếng hát mang theo cả những nỗi niềm riêng không thể khỏa lấp trong tâm hồn bà.

Thu Hiền giờ đã bước sang dốc bên kia của cuộc đời. Lâu nay bà theo chồng con vào Nam sinh sống, tận tụy với gia đình nhỏ bé của mình. Bà đang tất bật đóng gói những đặc sản của Hà Nội gửi vào Nam cho bạn bè: rau sống, húng láng, cây mùi già… Nhiều năm xa Hà Nội, bà vẫn không thể nào quên được những hương vị ấy. Căn nhà rộng rãi ở phố Mai Dịch, được làm nên từ công sức mồ hôi của bà bấy lâu phủ kín bạt. Một năm vài ba lần, Thu Hiền trở ra Hà Nội, một phần vì công việc, nhưng một phần bà không muốn để ngôi nhà chìm trong giá lạnh vì thiếu hơi người, rồi bà lại tất bật bay vào Sào Gòn, đảm đương những vai diễn thường ngày của mình.

Tôi thật ngạc nhiên, khi ngồi đối diện với bà, hình như thời gian và những quyết liệt của cuộc đời không đủ sức làm phai tàn nhan sắc của bà. Thu Hiền vẫn rực rỡ trong gương mặt căng mọng tràn đầy sức sống. Và khi bà cất tiếng hát, thì dường như mọi ranh giới về tuổi tác đều tan biến.

Một ngày của Thu Hiền giờ là những vai diễn khác nhau của gia đình, người vợ, người mẹ, người bà. Vất vả đấy, mệt nhọc đấy, nhưng đó là hạnh phúc của một người phụ nữ đã nếm trải quá nhiều mất mát, biết được giá trị thực của cuộc sống. Bà biết trân trọng nâng niu nó. Và sau tất cả những vai diễn đời thường, bà lại đắm mình trong tiếng hát. Chọn cho mình một góc sống lặng lẽ, không phô trương ồn ào. Mà chỉ bằng tiếng hát.

Trong số các ca sĩ hàng đầu của Việt Nam, có lẽ ít ai có số lượng băng đĩa nhiều như bà. 49 năm đi hát, bà đã có một số lượng băng đĩa khá lớn, 49 đĩa. Bà quan niệm làm nghề, đến với công chúng bằng tiếng hát, chứ không phải bằng những phát ngôn gây sốc hay những scandal như một số ca sĩ trẻ bây giờ. Chỉ tiếng hát mới neo người nghệ sĩ lại với cuộc đời, dù thời gian có thể làm cho con người già đi, mỏi mệt hơn.

Thầm lặng vậy, bền bỉ vậy, bởi con người sinh ra từ đất, chắt chiu những mầm sống đẹp nhất dâng cho đời rồi sẽ trở về với đất mà thôi. Bà đã sống như vậy, ngay cả khi ở trên đỉnh cao của nghệ thuật, hay bây giờ, trong tâm thế của một người đàn bà hát không còn trẻ, Thu Hiền vẫn giữ cho mình sự bình an, với những thứ phù hoa để mình không bao giờ chống chếnh, hụt hẫng. Và điều quan trọng là bà vẫn hát, vẫn liên tục ra album, và vẫn được khán giả chờ đợi…

Như thể bà sinh ra chỉ để hát, và bà sẽ không biết làm gì nếu không còn được hát. Lịch diễn của Thu Hiền vẫn dày đặc, khi Long An, Đồng Nai; khi Sài Gòn, Hà Nội. Dẫu có những lúc chạnh lòng, tiếng hát không còn trẻ, âm thanh không còn trong veo, và nhiều lúc, bị mất tiếng giữa chừng, nhưng những điều đó không làm nguôi tắt niềm đam mê trong tâm hồn người nghệ sĩ.

Niềm đam mê đã làm cho người đàn bà hát không có tuổi như bà được thăng hoa trên sân khấu, và chỉ cần Thu Hiền cất tiếng hát thì mọi nỗi buồn vui đau khổ hay cả những chạnh lòng đều tan biến. 10 tuổi đã xách ba lô ra khỏi nhà bác nuôi và tự chịu trách nhiệm về những quyết định trong cuộc đời mình. Đó cũng là lúc Thu Hiền cất tiếng hát. 15 tuổi vào chiến trường, 16 tuổi vượt sông Bến Hải.

Thu Hiền vẫn bảo, bà là "người sót lại của rừng cười". Đôi lúc bà không hiểu, tại sao giữa mưa bom bão đạn mịt mùng, bà lại may mắn được trở về. Nên được sống đã là một điều hạnh phúc. Và dù đi đâu, thì màu xanh của chiếc áo lính vẫn là nỗi ám ảnh trong tâm trí bà, để khi Thu Hiền cất tiếng hát, như làm xoa dịu được mọi nỗi đau.

2. Thu Hiền giờ xa lạ hoàn toàn với cơ chế thị trường. Thậm chí có lúc thấy mình lạc lõng. Bởi thế hệ bà, tiếng hát cất lên từ trái tim, và được công chúng đón nhận bằng trái tim. Khi tổ chức show diễn phải xin tài trợ, khi công nghệ lăng xê đang làm đảo lộn các giá trị. Nhưng bà tin vào sự kiên định của mình.

Có lần Thu Hiền định làm show, nhưng rồi bà từ bỏ ý định đó bởi nếu muốn tổ chức show lại phải cạy cục đi xin tài trợ. Nghĩ mà buồn, nhưng đó là cơ chế. Mà Thu Hiền thì không thể thích nghi được với cơ chế đó. Nên một show diễn của NSND Thu Hiền vẫn chỉ nằm trong dự định. Trong khi nhiều ca sĩ trẻ bây giờ, liên tục tổ chức show, thậm chí một năm mấy lần. Cho nên có ai đó bảo rằng, Thu Hiền bảo thủ, hay không thức thời, bà cũng chấp nhận. Nhưng bà nhất quyết giữ trọn đạo với nghề. Bởi thế hệ bà, coi nghệ thuật là một thánh đường thiêng liêng, và sống chết với nó bằng niềm đam mê bản năng của chính mình, niềm đam mê chảy từ trong huyết mạch. Cũng như cách bà chọn dòng nhạc dân gian, dù vẫn bị lép vế so với dòng nhạc trẻ, nhưng nó như một nguồn suối tươi mát len chảy vào trái tim con người, chạm đến tâm thức của mỗi người con Việt Nam. Nên dù thời đại nào đi chăng nữa, bà vẫn tin nó có một chỗ đứng nhất định. Không ồn ào phô trương, không màu mè, hình thức nhưng bền bỉ và sâu lắng.

Nói không sai rằng, dòng nhạc dân tộc có một vị thế như ngày hôm nay, có sự đóng góp không nhỏ của những người như Thu Hiền, Trung Đức,v.v, những con người đã chung thủy, bền bỉ với niềm đam mê của mình mà không chạy theo thị trường hay danh lợi. Có những thời đoạn, đó là những năm 1990-1992, dòng nhạc dân tộc rơi vào bế tắc, khi nhạc nhẹ ồ ạt chảy vào Việt Nam, và cả dòng nhạc hải ngoại đổ về.

Nhiều ca sĩ đã bỏ đi hát nhạc trẻ, để đáp ứng nhu cầu, thị hiếu của đông đảo công chúng, để có thể tồn tại với nghề. Nhưng Thu Hiền thì không, bà vẫn kiên định trên con đường của mình. Một mình ra album vào chính thời đoạn gian khó. Lần đó, Thu Hiền đã mạo hiểm tự bỏ tiền túi ra thu và làm đĩa, bởi bà vẫn tin rằng, dòng nhạc dân tộc có những lúc thăng trầm theo thời cuộc, nhưng nó vẫn có vị thế riêng. Không ngờ, 3-4 album của bà được công chúng đón nhận, đi đâu cũng nghe “Hương Cau”, “Hà Tĩnh quê mình”…

Thậm chí đĩa của bà còn được mang sang tận các nước, cạnh tranh với tiếng hát của những ca sĩ hải ngoại thời đó. Và Thu Hiền hiểu, chỉ có tiếng hát, cất lên từ trái tim, sẽ đến được với trái tim. Nhiều ca sĩ trẻ bây giờ, nổi lên nhờ công nghệ lăng xê, nhưng tiếng hát của các em không chạm được đến trái tim của người nghe, rồi sẽ rơi vào quên lãng. Thu Hiền bảo, khán giả bây giờ họ tinh lắm, và họ có đủ hiểu biết để lựa chọn cho mình những bài hát yêu thích.

Và ở thời đoạn nào, giọng ca của NSND Thu Hiền vẫn cất vang, mà không đong đếm thiệt hơn, để giữ cho âm nhạc Việt Nam một dòng nhạc thực sự có giá trị và lay động tâm thức của mỗi con người. Bền bỉ và nhẫn nại, tiếng hát của bà, cứ thấm vào tâm hồn mỗi người, thầm lặng và sâu lắng như tình yêu của đất.

Bà quan niệm, làm nghệ thuật mỗi hoa một màu sắc. Phải có cái riêng của mình, tự mình làm nên, không phải là cái riêng cố tạo ra, mà nó tuôn chảy tự nhiên từ trong huyết mạch của mỗi con người. Nhiều ca sĩ trẻ bây giờ, cứ cố để giống một ai đó mà họ cho là thần tượng, nhưng đó cũng là cách tự đánh mất mình. "Làm nghệ thuật cũng mất nhiều nước mắt. Cũng phải khổ luyện, phải chấp nhận, phải trả giá để luôn được là mình".

Một cuộc đời nhiều giông gió, nhiều cơ cực, nhưng Thu Hiền bây giờ đã thực sự tìm được sự bình an. Nổi tiếng là khá cầu kỳ và kỹ tính trong cách chọn bài, Thu Hiền bây giờ, dù không phải là thời của hoàng kim, nhưng bà vẫn không vì thế mà dễ dàng nhận sô nếu những bài hát không phù hợp với mình. Bà không quan tâm đến tiền cát xê, nhưng đó phải thực sự là những bài hát bà yêu thích.

Thu Hiền là một trong những nghệ sĩ hiếm hoi sống được bằng nghề, từ việc thu và bán băng đĩa. Dù cũng chật vật và khó khăn, đến mức hai cô con gái của bà bây giờ, nhìn vào tấm gương lao động nghệ thuật của mẹ, họ có thể rất trân trọng, nhưng không ai lựa chọn đi theo con đường của bà. Bởi họ hiểu, trên con đường đó, mẹ của họ cũng đã phải hy sinh, phải chấp nhận...

Bấy lâu nay, Thu Hiền sống rất lặng lẽ. Bà gần như tránh không xuất hiện trên báo chí. Với những người nghệ sĩ lớn như bà, thì sự bon chen danh lợi của cuộc đời không còn chạm tới được nữa. Mà chỉ có tiếng hát. Bởi âm nhạc, lúc nào cũng là chốn nương thân của người đàn bà hát này, giúp NSND Thu Hiền hóa giải hết những muộn phiền trong cõi nhân gian.

Thu Hiền Collection [FLAC] {14CDs}

1- Thu Hiền - Ai ra xứ Huế (1993)
2- Thu Hiền - Bến đợi (2001)
3- Thu Hiền - Nhip cau duyên quê (2001)
4- Thu Hiền - Mẹ ơi!! (2001)
5- Thu Hiền - Giận mà thương [Vol.10] (2002)
6- Thu Hiền - Hà Tĩnh quê mình (2005)
7- Thu Hiền - Khúc hát sông quê (2005)
8- Thu Hiền - Duyên tình
9- Thu Hiền - Nghệ An_Hà Tĩnh
10- Thu Hiền - Tình thắm duyên quê (2005)
11- Thu Hiền - Nghe em còn duyên
12- Thu Hiền - Câu hò bên bờ Hiền Lương (2008)
13- Thu Hiền - Bài ca 5 tấn
14- Thu Hiền - Tình ca quê hương (2009)

Link download: