Đi Một Ngày Đàng . . .: [OPPO F7] CÂU CHUYỆN VỀ NHỮNG NGƯỜI BẢO TỒN VOI TÂY NGUYÊN

Thứ Hai, 11 tháng 6, 2018

[OPPO F7] CÂU CHUYỆN VỀ NHỮNG NGƯỜI BẢO TỒN VOI TÂY NGUYÊN - ẢNH CHỤP BỞI NGUYỄN THANH DƯƠNG

Những câu chuyện xung quanh những chú voi từ khi còn hoang dã đã được đưa về, đang được chăm sóc, nuôi dưỡng và bảo tồn tại Buôn Đôn, Daklak là những câu chuyện rất thú vị và xúc động. Những hình cảnh của cuộc gặp gỡ và chứng kiến những câu chuyện, những con người đang ngày đêm âm thầm làm công tác cứu hộ, chăm sóc những chú voi bị nạn, được nghe những câu chuyện về những chú voi trong khu bảo tồn và tận mắt chứng kiến cảnh sinh hoạt và làm việc của cả đội ngũ nhân viên cũng như đàn voi tại Tây Nguyên heo hút này, với sự nỗ lực của cả người và voi, họ vẫn đang tiếp tục vượt qua những khó khăn để hoàn thành tốt nhiệm vụ chăm sóc sức khỏe, duy trì và bảo tồn đàn voi hiện có.

Đó là câu chuyện @camera Tinhte xin giới thiệu câu chuyện ảnh kể về những người ở trạm cứu hộ voi hoang dã, thuộc trung tâm bảo tồn voi Daklak cuối tuần này. Thành viên Nguyễn Thanh Dương (Dương Hài Cốt) đã cất công lên Buôn Đôn, trong khoảng thời gian nóng nực nhất của vùng Tây Nguyên với mong muốn tìm hiểu và nhìn thấy và kể lại bằng ảnh. Những hình ảnh trong bài này được chụp bằng điện thoại Oppo F7, đủ để lưu lại những kỉ niệm đáng nhớ trong chuyến đi của mình.

Điểm dừng chân đầu tiên của tôi trong chuyến hành trình tại Buôn Đôn là Trạm cứu hộ voi hoang dã thuộc trung tâm bảo tồn voi Daklak.Với cơ sở vật chất và thiết bị còn nhiều thiếu thốn và hạn chế, nhưng đây lại là nơi quan trọng nhất trực tiếp cứu hộ và chăm sóc sức khỏe cho đàn voi tại Buôn Đôn. Theo số liệu thống kê hiện nay tại Buôn Đôn có tổng cộng 25 con voi trong đó trạm cứu hộ có 5 con, vườn quốc gia Yok Đôn 3 con, còn lại ở các trung tâm du lịch và của người dân.

Quang cảnh phía ngoài trạm cứu hộ.

Phía ngoài văn phòng của trạm.

Thời gian biểu, phân chia công việc trong văn phòng.

Hiện có rất nhiều nhân viên và tình nguyện viên công tác tại đây. Công việc hàng ngày là của họ là tìm kiếm những chú voi bị nạn, chăm sóc và chữa trị cho chúng. Thời điểm tôi đến trong trạm có hai chú voi hiện đang được chăm sóc tại đây là Gold và Jun.

Voi Gold

Gold được đưa về trạm vào cuối tháng 3 năm 2016 vì rớt xuống giếng ở hồ Ea Súp Thượng, lúc đó Gold mới được 4 tháng tuổi. Lúc còn nhỏ chỉ uống sữa, nước gạo, cháo… Sau khoảng thời gian chăm sóc ổn định sức khỏe, Gold 3 lần được cho thả lại với voi đàn để ghép đoàn nhưng không thành vì voi đàn không chấp nhận, Gold lại theo nhân viên về lại trại. Vì chơi với người từ khi còn bé nên Gold rất thích người và tinh nghịch.

Hiện tại sau khoảng thời gian chăm sóc đã tốt lên, tuy nhiên tâm lí vẫn chưa ổn định, thỉnh thoảng rất phá và bướng bỉnh. Gold cũng là trường hợp voi con mồ côi duy nhất được nuôi sống trên thế giới.

Voi Jun

Jun được đưa về trạm vào tháng 3 năm 2015 do bị dính bẫy ở chân. Trong khoảng thời gian vật lôn để thoát bẫy, vòi của Jun cũng bị thương nặng, thủng một lỗ rất to. Vì dính phải chấn thương nặng nên việc điều trị cho Jun rất khó khăn. Tháng 11 năm 2017 khi sức khỏe ổn định trong khi ghép đôi với Bunkon vì Jun nghịch ngợm nên bị Bunkon đánh gãy xương, sau đó được tiếp tục điều trị tại trạm cho tới nay.

Chân trái của Jun bị thương nặng.

Hiện tại chân Jun đã lành nhưng đi lại vẫn khó khan và bị đau, bên cạnh đó vòi bị thủng một lỗ lớn dẫn tới khó khan trong việc sử dụng vòi.

Cũng như hầu hết các chú voi được thuần hóa hoặc đưa về cứu trợ, mỗi chú voi sẽ được đặt tên để gọi. Voi cũng giống như con người, sống tình cảm và có cá tính riêng, biết vui, biết buồn và rất thông minh. Đôi khi chúng phá phách nghịch ngợm như những đứa trẻ nhưng đôi khi rất hiền lành và ngoan ngoãn.

Voi Gold và Voi Jun

Voi Jun rất thích leo trèo và đánh đu trên lưới sắt

Voi Gold thích chơi trò trốn tìm và hay thò vòi ra ngoài trêu chọc mọi người.

Các chú voi thường giao tiếp và nô đùa với nhau bằng các quấn vòi vào nhau.

Một ngày mới tại trạm bắt đầu bằng việc các thành viên trao đổi thông tin, báo cáo tình hình sức khỏe của các chú voi và công việc cũng như kế hoạch trong ngày.

Các nhân viên của trạm và tình nguyện viên đang trao đổi công việc.

Dione Slagter
Chuyên gia của tổ chức động vật châu Á (Animals Asia Foundation)
đang xem lại biểu đồ sức khỏe của hai chú voi tại trạm.

Dione làm việc về mảng phúc lợi cho đông vật và cô đã hỗ trợ cho trạm hơn hai năm tại Việt Nam.

Dione đang làm việc bên cạnh là chú chó 3 chân của cô.

Lot – Là một chú chó bị tai nạn giao thông dẫn đến việc phải cắt bỏ 1 chân trước, Dione là người đã cứu chú bằng cách hỗ trợ và trực tiếp đưa chú ra Hà Nội để phẫu thuật. Họ thuộc về nhau đã gần 1 năm.

Công việc của Dione không phải trực tiếp chăm sóc cho các chú voi mà là người đưa ra các giải pháp hỗ trợ tối ưu về kinh phí, công nghệ và liệu pháp tốt nhất cho việc chữa trị cả về thể chất và tâm lí cho các chú voi gặp nạn.

Dione và chuyên gia vừa chơi với Gold vừa trao đổi công việc

Các nhân viên của trạm chuyển đồ ăn của voi xuống xe. Hàng ngày sẽ có bộ phận chuyên cung cấp đồ ăn cho voi mang tới trạm.

Thân cây chuối và dưa leo là những món ăn mùa hè mà voi thích.

Không khí làm việc hăng say của nhân viên và tình nguyện viên

Các nhân viên đang cho voi ăn

Thời gian ăn cũng là khoảng thời gian Voi Jun được tập để làm quen với việc chữa trị cho vết thương hở tại chân, Jun được ngâm chân trong dung dịch Magie Sunphat. Đây là một vết thương nặng và phải điều trị lâu dài.

Lúc ăn là lúc Voi Gold ít nghịch ngợm nhất

Linh – là nhân viên trực tiếp chăm sóc các chú voi tại trạm, anh cũng là người gần gũi với Gold và Jun nhất trong tất cả mọi người tại đây.

Voi Jun nghịch nước khi được nhân viên tắm.

Voi Gold ngoan như một đứa trẻ khi được nhân viên tắm vào cuối ngày

Nhân viên chăm sóc móng chân cho Gold sau khi tắm.

Phút giây giải lao cuối ngày.

Trời về chiều, một số nhân viên sẽ về nhà, một số còn lại ở lại trực đêm.

Dione cùng chú chó Lot của mình quay trở lại thị trấn.

Hoàng hôn. Các nhân viên ở lại của trạm đang dùng cơm tối.

Sau bữa ăn, mọi người giải trí với máy tính và SmartPhone.

Nhân viên thăm voi buổi tối, kiểm tra mọi thứ trước khi đi ngủ.

Voi Jun mang trong mình quá nhiều nỗi đau theo thời gian vì thế rất khó tính và khó gần. Bị ảnh hưởng sức khỏe bởi những tai nạn cũng là lí do tính tình hiện tại tâm lí của Jun không ổn định và hay quậy phá.

Cả vùng Buôn Đôn chìm vào giấc ngủ nhưng trạm vẫn sáng đèn.

Ngày thứ hai, tôi được đưa đi thăm quan tìm hiểu về các chú voi nhà ( đã được thuần hóa) tại hai khu vực là Vườn quốc gia Yok Đôn và Khu du lịch Buôn Đôn. Đây cũng là một trải nghiệm đáng nhớ trong cuộc hành trình của bản thân khi đi tìm hiểu những câu chuyện về voi trên vùng đất Tây Nguyên.

Đến với Vườn quốc gia Yok Đôn tôi lại được biết đến những câu chuyện về voi, về những nài voi (quản tượng) thú vị khác. Hiện tại ở Yok Đôn có 3 chú voi tuy nhiên lúc tôi tới đây chỉ gặp được 2 chú còn 1 chú đã thả vào rừng để phục vụ tour du lịch đi tìm voi.

Quang cảnh một góc vườn quốc gia Yok Đôn. Chú voi đâu tiên tôi gặp là Thoong Ngân

Thoong Ngân là một chú voi đực hiện tại khoảng 25 tuổi, chú là voi của rừng Tánh Linh, Bình Thuận. Thoong Ngân được các chuyên gia bắt năm 2002 từ Bình Thuận đưa về Buôn Đôn để thuần dưỡng. Lúc mới về Thoong Ngân rất hung dữ, sau khoảng thời gian thuần dưỡng sự hung hăng đã giảm bớt khá nhiều nên được thả lại về rừng. Tuy nhiên thời gian thuần dưỡng khá dài và quen với con người nên khi thả Thoong Ngân về rừng chú không đi nữa nên được giữ lại vườn quốc gia Yok Đôn từ đó.

Tháng 9 năm 2015, Thoong Ngân đã bị kẻ gian lẻn vào vườn quốc gia cưa trộm ngà. Sau sự cố bị cưa ngà, Thoong Ngân được dư luận báo chí quan tâm và biết đến rất nhiều. Việc biết đến câu chuyện của Thoong Ngân cũng làm các du khách thêm hiếu kì. Do đó, hiện nay mỗi lần lên vườn quốc gia các du khách thường yêu cầu Thoong Ngân chở đi chơi thay vì yêu cầu các chú voi khác.

Voi Bun Khăm

Bun Khăm là chú voi cái khoảng 55 tuổi, là voi có kinh nghiệm về săn bắt voi rừng. Bun Khăm có kinh nghiệm trong việc chăm sóc các voi nhỏ và là bảo mẫu tốt cho voi con. Điều đặc biệt chính Bun Khăm là là voi đã bắt và dắt Jun từ rừng về trạm để điều trị vết thương. Bun Khăm cũng chính là bảo mẫu của Thoong Ngân, nuôi dạy và chăm sóc Thoong Ngân từ nhỏ.

Anh Mức (hay còn gọi là Ma Tâm) bên cạnh Bun Khăm.

Ma Tâm là một nài voi chính hiệu và có tiếng tại vùng đất Tây Nguyên nói chung và Buôn Đôn nói riêng, là người có nhiều kinh nghiệm về nuôi dưỡng, săn bắt và thuần dưỡng voi rừng. Ma Tâm là người đã cùng Bun Khăm cứu hộ Jun, bắt và đưa Jun về điều trị vết thương trong những ngày đầu tiên Jun gặp nạn. Ma Tâm rất hiểu về các loài voi, hiểu về tâm lí của voi và các thời kì của voi. Hàng ngày, Ma Tâm trực tiếp chăm sóc Bun Khăm, cùng Bun Khăm đi khắp vùng Bản Đôn.

Voi Bun Khăm và Ma Tâm

Ma Tâm chăm sóc Bun Khăm

Tạm biệt vườn quốc gia Yok Đôn, tôi tới thăm mộ của vua voi Ama Kông, ông là một huyền thoại và là biểu tượng sức mạnh của người đàn ông vùng đất Tây Nguyên hung vĩ.

Mộ vua voi Ama Kông - Ama Kông là người dân tộc M’Nông, sinh năm 1910 (theo lời gia đình và khai sinh thì ghi sinh năm 1917), tại bản Đôn, xã Krông Na, huyện Buôn Đôn, tỉnh Đắk Lắk, là một người săn voi và thuần dưỡng voi rừng nổi tiếng của Việt Nam. Ama Kông là người săn được nhiều voi nhất ở Việt Nam (298 con). Ông từng tặng voi cho vua Thái Lan, vua Lào cũng như từng đi săn voi với Hoàng đế Bảo Đại và từng tặng một con voi trắng cho Tổng thống Ngô Đình Diệm, sau đó ông được tặng lại 3 khẩu súng và rất nhiều tiền bạc. Ama Kông cũng được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi giấy khen kèm khoản tiền thưởng 50 nghìn đồng, do thành tích góp voi cho kháng chiến vào năm 1954.

Lăng mộ vui voi Ama Kông. Rạng sáng ngày 3/11/2012, Ama Kông mất ở tuổi 103. Ông có 4 vợ, 21 người con, 118 cháu, chắt.

Câu chuyện về voi được tiếp tục khi tôi tới thăm khu du lịch Buôn Đôn.

Tại đây có rất nhiều voi đang được nuôi dưỡng để phục vụ cho việc khai thác du lịch. Tất cả voi ở đây đều đã được thuần dưỡng để chuyên chở khách, mỗi lần cưỡi voi các du khách phải trả từ 200-550 ngàn đồng tùy số lượng người cưỡi và thời gian cưỡi khác nhau.

Lối vào khu du lịch Buôn Đôn

Du khách chụp ảnh lưu niệm tại khu du lịch

Những chú voi đang chờ để đèo khách đi thăm quan.

Chân dung một chú voi tại khu du lịch Buôn Đôn

Đoàn khách du lịch chụp ảnh kỉ niệm tại khu vực voi nghỉ ngơi của Voi tại khu du lịch Buôn Đôn

Kết thúc chuyến thăm quan, tôi quay trở lại trạm cứu hộ với rất nhiều câu chuyện thú vị về voi, những băn khoăn trăn trở về cuộc sống hiện tại của chúng, mọi thứ hỗn độn và làm tôi suy tư rất nhiều.

Những nụ cười rạng rỡ của nhân viên và tình nguyện viên.

Cuộc sống của chúng ta vẫn đang tiếp diễn, ngày lại ngày. Cuộc sống của voi cũng thế. Sau chuyến khám phá và tìm hiểu về voi, về những con người đang ngày đêm sống cùng voi tại Buôn Đôn, bản thân tôi thấy trưởng thành hơn rất nhiều. Ngoài việc thu nhận được nhiều kiến thức, biết được nhiều câu chuyện thú vị tôi còn được gặp gỡ những chú voi, những con người đặc biệt tại đây. Dẫu biết hiện tại cuộc sống và công việc, nhiệm vụ của tất cả con người và đàn voi nơi đây là vô cùng khó khăn nhưng tất cả đều lạc quan hướng tới một tương lai tốt đẹp cho những chú voi và chính bản thân mình. Cầu chúc cho tất cả đều bình an và tốt đẹp.

Buôn Đôn tháng 5/2018.
Tạm biệt và hẹn gặp lại với nhiều hy vọng và yêu thương.